چکه کردن آب حوله خشککنها اغلب ناشی از نقصهای فنی پنهان است که در نگاه اول به چشم نمیآیند. در سیستمهای گرمایشی بسته، فشار آب بالا، نوسانات حرارتی و حتی کیفیت پایین ساخت میتوانند باعث تراوش یا چکه آب شوند. معمولاً این نشتیها در محل اتصالات، رزوهها یا درزهای جوش نمایان میشوند. اگر حوله خشککن تازه نصب شده و از همان ابتدا نشتی دارد، احتمال نصب غیراصولی یا معیوب بودن قطعات اولیه بالاست. اما اگر پس از گذشت چند ماه یا سال نشتی آغاز شود، باید به خوردگی داخلی، فرسایش واشرها یا جمع شدن هوا در سیستم مشکوک شد. تشخیص بهموقع محل نشت، مانع از آسیب بیشتر به دیوار یا کف و جلوگیری از افت راندمان سیستم گرمایشی میشود. در این مواقع، اولین اقدام بررسی دقیق فشار آب و بررسی ظاهری تمامی اتصالات است.
10. نشتی حوله خشک کن به علت نصب نادرست
در نصب حوله خشککن، تنها بستن چند پیچ و اتصال لولهها کافی نیست؛ دقت فنی بالایی نیاز است. اگر نصاب فاصله مناسب بین دیوار و دستگاه را رعایت نکرده باشد، فشار مکانیکی به اتصالات وارد شده و پس از مدتی باعث شکستن یا نشت از نقاط اتصال میشود. همچنین اگر از نوار تفلون یا چسبهای آببندی باکیفیت در محل رزوهکاریها استفاده نشده باشد، ریزنشتها حتی بدون فشار بالا هم ممکن است بروز کنند. نصب کج یا بدون تراز باعث ایجاد تنش داخلی در نقاط جوش یا فلنجها شده و آسیب بلندمدت به دستگاه وارد میکند. مهمتر از همه، نصب حوله خشککن در مدارهای فشار بالا یا بدون شیر اطمینان، خطر ترکیدن یا نشت شدید را بالا میبرد. توصیه میشود برای نصب حتماً از تکنسین مجرب با ابزارهای تخصصی استفاده شود.
9. نشتی حوله خشک کن به علت فشار زیاد سیستم گرمایش
یکی از دلایل پنهان نشت آب، فشار زیاد سیستم گرمایش مرکزی است که بهویژه در زمستانها شدت میگیرد. اگر فشارسنج پکیج بیش از ۲.۵ بار را نشان دهد، احتمال بروز نشتی در ضعیفترین نقطه سیستم بالا میرود و حوله خشککن بهدلیل قرارگیری در بالاترین قسمت معمولاً زودتر آسیب میبیند. بسیاری از افراد بدون توجه به فشار مناسب، پکیج یا مخزن انبساط را بدون هواگیری یا تنظیم دقیق وارد مدار میکنند که باعث شوک آبی میشود. گاهی وجود هوای محبوس در داخل دستگاه، فشار داخلی را نوسانی میکند و در لحظههای گرمشدن، نشتی اتفاق میافتد. استفاده از شیر اطمینان، منبع انبساط مناسب و تنظیم دقیق فشار در محدوده استاندارد (۱ تا ۲ بار)، راهکاری مؤثر برای کاهش خطر نشتی در حوله خشککنهاست. بررسی هفتگی فشار سیستم نیز توصیه میشود.
8. خرابی یا پوسیدگی واشرهای داخلی حوله خشک کن
در بسیاری از موارد، نشت از محلهای اتصال ناشی از خرابی یا پیر شدن واشرهای لاستیکی و سیلیکونی داخلی است. این قطعات گرچه کوچکاند، اما نقش مهمی در آببندی کامل شیرها و اتصالات دارند. با گذشت زمان و در معرض گرمای مداوم بودن، خاصیت ارتجاعی این واشرها کاهش یافته و ترکهای سطحی یا چسبندگی معیوب شکل میگیرد. بهویژه اگر آب منطقه دارای املاح زیاد باشد، رسوبات معدنی موجب سفت شدن یا خوردهشدن سطح واشر میشوند. در نتیجه، نشتی تدریجی آغاز میشود و ممکن است تنها در حالت گرمبودن دستگاه ظاهر گردد. راهکار اصولی، باز کردن شیر و تعویض واشر با مدل مرغوب و مقاوم به حرارت است. همچنین استفاده از واشرهای مخصوص سیستمهای گرمایشی EPDM یا (سیلیکونی حرارتبالا( توصیه میشود تا عمر عملکردی آنها بهطور محسوسی افزایش یابد.
7. اشکال در رزوهها و اتصالات رزوهای حوله خشک کن
اتصالات رزوهدار بهویژه در محل ورودی و خروجی آب، اگر بهدرستی آببندی نشوند، زمینهساز نشتهای موضعی میشوند. گاهی اوقات رزوهها در اثر سفت کردن بیش از حد، ترکخورده یا لبههایشان له میشود. همچنین استفاده از نوار تفلون نامرغوب یا بیشازحد کم یا زیاد باعث میشود رزوهها بهدرستی قفل نشده و آب از کنارهها نشت کند. از سوی دیگر، ترکیب فلزات ناهمگون در رزوهها، مثلاً استفاده از اتصال برنجی روی لوله فولادی، میتواند خوردگی گالوانیکی ایجاد کند و بهمرور باعث نشتی شود. برای جلوگیری از این موارد، بهتر است از بستها و اتصالات رزوهای استاندارد، ابزارهای گشتاورسنج برای سفت کردن، و مواد آببند مناسب نظیر چسبهای رزوهای صنعتی استفاده شود. بررسی رزوهها در زمان نصب و در سرویس دورهای از بروز مشکلات جدی جلوگیری میکند.
6. هواگیری ناقص و پدیده حبس هوا در حوله خشک کن
در صورت عدم تخلیه کامل هوای موجود در سیستم هنگام راهاندازی یا پر کردن مدار، حبابهای هوا در نقاط مرتفع مانند حوله خشککن تجمع مییابند. این پدیده باعث نوسان فشار موضعی، افزایش احتمال خوردگی و در نهایت نشت میشود. حبابهای هوا با گرم شدن آب منبسط شده و به جدارهها فشار وارد میکنند؛ در نتیجه ممکن است از نقاط ضعیف مانند اتصالات یا درزهای جوش، نشتی ظاهر شود. علاوهبراین، وجود هوا در سیستم راندمان گرمایشی را کاهش داده و باعث صداهای غیرعادی در لولهها میشود. استفاده از شیر هواگیر دستی یا اتوماتیک در بالاترین نقطه حوله خشککن و انجام فرآیند هواگیری کامل قبل از استفاده منظم توصیه میشود. بررسی هفتگی وجود هوا در سیستم، یک اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از نشتیهای آتی است.
5. زنگزدگی و خوردگی داخلی حوله خشککن
یکی از دلایل شایع نشت آب از بدنه حوله خشککن، خوردگی ناشی از زنگزدگی در سطح داخلی لولهها یا جوشهاست. در مواردی که آب مورد استفاده دارای سختی بالا یا اکسیژن محلول زیاد باشد، روند خوردگی تسریع میشود. حتی استفاده از فلزات ناهمگون در اتصال به سیستم گرمایشی، به واکنشهای گالوانیکی و خوردهشدن موضعی بدنه منجر میشود. خوردگیهای سطحی ابتدا ممکن است فقط تغییر رنگ در بدنه ایجاد کنند، اما بهمرور سوراخهای ریز و نشتی نمایان میشود. معمولاً این نوع نشتیها در نقاط جوش، خمها و اتصال فلنجها بیشتر رخ میدهد. استفاده از سیستمهای ضدزنگ داخلی، افزودنیهای ضدخوردگی در مدار بسته و بازبینی دورهای بدنه دستگاه، از بهترین راهکارهای پیشگیرانه هستند. در صورتی که خوردگی گسترشیافته باشد، تعمیر جوشی یا تعویض دستگاه تنها گزینه خواهد بود.
4. اشکال در شیرهای کنترل و شیر هواگیر حوله خشک کن
شیرهای تعبیهشده در ورودی و خروجی حوله خشککن، بهخصوص شیرهای رادیاتوری یا ترموستاتیک، در صورت خرابی میتوانند نشتی موضعی ایجاد کنند. این نشتیها معمولاً در قسمت دوک شیر یا محل اتصال به بدنه رخ میدهد. فرسودگی قطعات داخلی، جمعشدن رسوبات یا سفت شدن اورینگها از عوامل مهم بروز این ایراد است. همچنین شیر هواگیر که برای تخلـیه هوای سیستم بهکار میرود، اگر خوب بسته نشده یا معیوب باشد، میتواند بهآرامی آب نشت دهد. گاهی نشتی در این بخش بهقدری آهسته است که تا مدتها دیده نمیشود و تنها با لکههای خشک روی بدنه نمایان میگردد. بررسی دورهای عملکرد این شیرها، روغنکاری ملایم شیرهای مکانیکی و در صورت لزوم تعویض کامل قطعه، بهترین راهکار جلوگیری از نشتی ناشی از شیرهاست.
3. ترک مویی در بدنه یا محل جوشهای حوله خشک کن
در بعضی از مدلهای حوله خشککن، بهویژه نمونههای ارزانتر یا بیکیفیت، ترکهای بسیار ظریف که به چشم نمیآیند، در بدنه یا درزهای جوش ایجاد میشود. این ترکها که به نام ترک مویی شناخته میشوند، میتوانند در اثر فشار حرارتی، افت ناگهانی دما یا حتی لرزشهای مکرر هنگام روشن و خاموش شدن سیستم ایجاد شوند. نشتی از این ترکها گاهی فقط در شرایط خاص مانند بالا رفتن فشار یا دمای بالا بروز میکند و بههمین دلیل تشخیص آنها دشوار است. استفاده از مواد ضد نشت یا چسبهای ترمیمی در این موارد موقتی بوده و معمولاً نتیجه مطلوبی نمیدهد. راهکار نهایی، جوشکاری مجدد با تجهیزات مناسب یا تعویض کامل رادیاتور است. تشخیص این مشکل نیاز به تست فشار یا بررسی با دوربین حرارتی دارد.
2. استفاده از آب غیرتصفیهشده و پراملاح
آبی که مستقیماً از شبکه شهری به داخل مدار گرمایشی وارد میشود، اگر بدون تصفیه و نرمسازی استفاده شود، حاوی یونهای کلسیم، منیزیم و دیگر املاح است. این مواد در گذر زمان درون لولهها، شیرها و اتصالات رسوب میکنند و باعث افت جریان، خرابی واشرها و ایجاد خوردگی میشوند. در بسیاری از موارد، نشت آب ناشی از جمعشدن این رسوبات در نقاط بحرانی و انبساط غیرمتعارف اجزاست. بهویژه اگر از حوله خشککن در مناطقی با سختی بالای آب استفاده میشود، الزاماً باید از فیلتر رسوبگیر یا سختیگیر استفاده کرد. همچنین تخلیه دورهای آب مدار و شارژ مجدد با آب مقطر یا آبی با سختی کنترلشده، عمر مفید سیستم را بهطور چشمگیری افزایش میدهد. بیتوجهی به این موضوع یکی از رایجترین دلایل فرسایش و نشتی زودرس است.
1. تاثیر انبساط حرارتی و شوک دمایی در حوله خشک کن
در فرآیند گرم شدن و سرد شدن مکرر آب، لولههای فلزی حوله خشککن بهصورت متناوب منبسط و منقبض میشوند. اگر طراحی یا جنس بدنه دستگاه بهگونهای نباشد که این تغییرات را بهدرستی تحمل کند، پس از مدتی درزها و نقاط اتصال دچار ضعف میشوند. این فشار حرارتی تکرارشونده، بهویژه در اطراف جوشها یا رزوههای نازک، ترکخوردگی ایجاد کرده و نشتی پدید میآید. گاهی این آسیب در ابتدای دوره عملکرد قابل مشاهده نیست و تنها پس از چند فصل استفاده در زمستان ظاهر میشود. استفاده از حوله خشککنهایی با آلیاژ مقاوم در برابر حرارت، طراحی یکدست و بدون جوش زیاد، و نیز قرار دادن شیر انبساط مناسب، میتواند اثرات شوک حرارتی را کاهش دهد. پرهیز از افزایش ناگهانی دما یا فشار هم عامل کلیدی در پیشگیری از این نوع نشت است.
اهمیت سرویس دورهای حوله خشک کن
نشتی حوله خشککن در بسیاری از موارد قابل پیشگیری است، به شرطی که سرویس منظم و اصولی انجام شود. کنترل فشار سیستم، بررسی اتصالات، تعویض بهموقع واشرها و رسوبزدایی داخلی، همگی بخشی از نگهداری پیشگیرانه هستند. متأسفانه بسیاری از کاربران تصور میکنند این دستگاهها نیاز به مراقبت ندارند و تنها هنگام نشتی به فکر تعمیر میافتند. اما بررسی سالانه با تجهیزات دقیق مانند فشارسنج، دوربین حرارتی یا تست نشت با رنگ میتواند از هزینههای سنگین جلوگیری کند. همچنین توصیه میشود آب داخل سیستم هر دو سال یکبار تخلیه و با آب تصفیهشده جایگزین شود. درصورتیکه دستگاه بیش از ۵ سال کار کرده، ارزیابی فنی برای بررسی خوردگی داخلی ضرورت دارد. یک متخصص ماهر میتواند عمر مفید حوله خشککن را با نگهداری صحیح، دو برابر افزایش دهد.